اصولاً در عصر نزديك به ظهور، مردم از دين فاصله مى گيرند يا اين كه به طرف دين بيشتر مى آيند؟
«شنيدن حقايق قرآن، بر مردم گران آيد؛ اما شنيدن باطل آسان است»، «مردم نسبت به وقت نماز، بى اعتنا مى شوند» (ر.ك: بحارالانوار، ج 52، ص 256- 260؛ حضرت مهدى از ظهور تا پيروزى، ص 250-249.) ، «بدعتها ظاهر و زياد شود»، «حلال، حرام شود و حرام، حلال» و... ( ر.ك: معجم احاديث امام مهدى، ج 3، ص 218 ؛ منتخب الاثر، ص 527، و...). مجموع اين جملات نورانى، بيانگر وجود نوعى تحير، پس رفت اعتقادى، ظاهرسازى و رنگ باختن ديندارى در آخرالزمان است. چنان كه حضرت على«ع» نيز به اين مطلب اشاره فرموده است: «يكون حيره و غيبه تضل فيها اقوام و تهتدى فيها آخرون» ؛ ( الغيبة نعمانى، ص 104 ؛ تاريخ غيبت كبرى، ص 246.) ؛ «غيبت و حيرتى پيش خواهد آمد كه گروههايى گمراه مى شوند و دستهاى ديگر هدايت مى يابند». وضعيت ديندارى در آخرالزمان سخت و شكننده و ميزان روي گردانى اغلب مردم از دستورات الهى، زيادتر است. اين مسئله دلايل مختلفى مى تواند داشته باشد، از جمله:
1. تحريف در آموزه هاى متعالى و راستين دين در اين عصر فزونى مى گيرد و اديان و مكاتب مختلفى شكل مى گيرد؛ اين اديان ساختگى، رنگ و بويى از حقيقت ندارند و تهى از معنويت و باورهاى راستين حق گرايانه هستند. در روايات نيز اشاره شده كه سرگردانى در عقايد دينى، نتيجه جريانات باطلى است كه با جهالت و كنار گذاشتن تفكر در ميان امت ظاهر مى شود( ر.ك: اشاره الاسلام، ص 86؛ بحارالانوار، ج 52، ص 228. ).
2. غولهاى ارتباط جمعى و رسانه اى، به شدت با اسلام درگير مى شوند و با انواع تخريبها و تحريفها و سياه نمايى ها، سعى بر آن دارند كه چهره خشن و سياهى از اسلام و دين نشان دهند و در اين كار، چنان ماهرانه و شيطنت آميز واقعيتها را تحريف و تخريب مى كنند كه حتى برخى از مسلمانان نيز دچار ترديد مى شوند و گاه از دين خود شرمنده مى شوند، و از طرفى ديگر، ظواهر دنيا را چنان فريبنده و زيبا جلوه مى دهند و انواع فساد و فحشا را در جامعه پخش مى كنند، به گونه اى كه مردم در كنترل كردن اميال و غرايز خود بايد مجاهدت و تلاش فراوان كنند. بازار فسادهاى مالى و اخلاقى، چنان گرم مى شود كه برخى، همه چيز را به فراموشى مى سپرند و حتى انسانيت را زير پا قرار مى دهند روشن است كه با فساد علنى دنياى امروز، حفظ دين و معنويت، بسيار مشكل است.
3. مردم از محتواى اسلام و قرآن و حقيقت آن دور مى شوند. اين دور شدن به چند شكل اتفاق مى افتد. توجه بيش از حد به ظاهر و غفلت از محتوا و پيام؛ يعنى، مردم به جاى اين كه دنبال فهم معانى قرآن باشند، بيشتر به خواندن آن و لحن و صوت ارزش بدهند (ر.ك: بحارالانوار، ج 52، ص 190.). همچنين به قدرى معانى مختلف و برداشتهاى غيرمعقول از قرآن عرضه مى شود و به قدرى اختلاف قرائتها و تكثرگرايى رواج و مقبوليت يابد كه معناى اصلى قرآن و منظور الهى از نزول آن در بين مردم گم شود و كسى نداند كه منظور خداوند از نزول فلان آيه يا سوره يا كل قرآن و اسلام چيست. در اين صورت نيز از قرآن و اسلام، جز اسم چيزى نخواهد ماند، زيرا هر كس حرفى خواهد زد و آن را حرف اسلام و قرآن قلمداد خواهد كرد( ر.ك: تفسير فرات كوفى، ص 139.). با اين حال نبايد از نظر دور داشت كه اگر حفظ دين در آخرالزمان دشوار است به همان نسبت عوامل و زمينه هاى ديندار شدن نيز بهتر و بيشتر فراهم است. براى نمونه در هيچ زمانى به اندازه زمان ما ابزار و وسايلى كه بتوان با كمك آنها دين را شناخت فراهم نبوده است؛ مانند كتاب، صوت، تصوير و نيز گسترش دانش و معارف. اگر در گذشته شخصى براى استماع حديثى فرسنگها راه بيابان را طى مى نمود، امروز با زدن چند كليد رايانه و يا مراجعه ساده به كتابها و نيز امواج راديويى و تصويرى و... مى تواند به همان اطلاعات دسترسى پيدا كند. علاوه بر آنكه مردم آخرالزمان از عقل و هوش بيشترى برخوردارند. از امام سجاد «ع» نقل شده كه فرمود: «خداوند آيات سوره توحيد و نيز اول سوره حشر را براى مردم آخرالزمان نازل كرده است، چرا كه مردم آخرالزمان از عقل و بينش بالاترى برخوردارند». از طرف ديگر هر چند حفظ دين و عمل به وظيفه، در دنياى پرتلاطم و سراسر ظلم و فساد، كارى دشوار است؛ ولى پاداش انسانهاى متدين و دين مدار نيز افزون است. در روايتى پيامبر گرامى اسلام به اصحابش فرمود: «به زودى گروهى بعد از شما مى آيند كه يك نفر از آنان اجر پنجاه نفر از شما (صحابه) را دارد». اصحاب گفتند: «يا رسول الله! ما با تو در بدر و احد و حنين شركت داشتيم و قرآن در ميان ما نازل شد». پيامبر فرمود: «اگر بر شما وارد مى شد آن چه آنان تحمل مى كنند، مانند صبر آنان صبر نمى كرديد» (بحارالانوار، ج 52، ص 130، ح 26.). مؤمنان آخرالزمان، به فرموده اميرمؤمنان: «در كارها و فداكارىهاى نيك و بزرگ مسلمانان صدر اسلام شريك اند» (همان، ص 131، ح 32.). «و اينان كسانى اند كه پيامبر، آنان را برادر خود خوانده و آرزوى ديدار آنان را كرده است» (همان، ص 133، ح 36.) و «افرادى هستند كه خداوند، آنان را اولياى خود خوانده است» (همان، ص 143، ح 59.). بنابراين در اين دوران عده اى از مردم، به اوج تقوا و ديندارى رسيده و به آن پايبند هستند. اينان ياران و دوستداران حضرت مهدى(عج) هستند و تلاش مىكنند تا زمينه ظهور و قيام آن حضرت را فراهم سازند و جامعه را آماده كنند.
منبع اصلی:
پرسمان دانشجویی- مهدویت و ظهور
·
نقش: امام دوازدهم شیعه